czwartek, 5 lutego 2009

Co Bóg ma przeciw łydkom i kiltom, czyli historia pewnego przekładu

P. C. Craigie w przedmowie do swojego komentarza do Księgi Psalmów wspomina własne dzieciństwo: „Było zwyczajem w Szkocji, że w niedzielę do kościoła chłopcy zakładali kilt. Do dziś pamiętam, jak śpiewaliśmy słowa Psalmu 147:10, ‘nie znajduje On upodobania w nogach żadnego mężczyzny’. Zastanawiałem się wtedy, czy Pismo święte potępia noszenie kiltu.”

W polskich kościołach takich problemów nikt by nie miał. (Plus fakt, że w tym kraju kiltów do kościoła panowie raczej nie noszą.) Albowiem nasi świątobliwi tłumacze ksiąg liturgicznych gładko przełożyli rzeczony werset – co poświadczyć może każdy, kto po polsku odmawiał dziś jutrznię – jako „nie kocha się [Pan] w sile rumaka ani w potędze męża”. Ale już w łacińskiej Liturgia Horarum mamy, w wersji Neowulgaty: Non in fortitudine equi delectatur, nec in tibiis viri beneplacitum est ei. Czyli: nie znajduje upodobania w łydkach męża. Ewentualnie w goleniach, jeśli ktoś woli taką wersję przekładu. (W Wulgacie Hieronima jest tak samo, tyle że zamiast ‘est’ mamy ‘erit’.)

Łydki, golenie, uda, nogi pojawiają się w innych przekładach, od Septuaginty poczynając. W nowogreckim też są. I w islandzkim. I w niemieckim, rosyjskim, ukraińskim. Po włosku, jeśli dobrze zrozumiałem, Pan nie kocha się w biegu męża. Nie wiem, jak to jest po czesku, w każdym razie brzmi uroczo: aniž se kochá v lejtkách muže udatného. Nawet w Biblii Tysiąclecia czytamy: nie ma upodobania w goleniach męża.

W hebrajskim oryginale, według poważnych tłumaczeń i opracowań, też są nogi. Oczywiście, jako symbol siły, mocy; ten, kto szybko biegnie, kto w walce na własnych nogach stać może, jest silny i, w opinii psalmisty, może zacząć polegać sam na sobie, uznać, że Boża pomoc nie jest mu potrzebna, skoro jest tak silny i potężny. (Można porównać z Ps 73:4, chociaż tam raczej mamy do czynienia z siłą ciążenia...) Widać polscy tłumacze uznali, że nikt nie zrozumie biblijnego obrazowania... Szkoda. Ale piętę w innym psalmie (41) zachowali. Brak konsekwencji?

Aczkolwiek znalazłem jakiś polski przekład w sieci, w którym mamy taką wersję: Nie kocha się w mocy końskiej, ani się kocha w goleniach męskich. Może jednak tłumacze polskiej Liturgii Godzin mieli rację, nie zniżając się do poziomu łydek?

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz