Perła wśród antyfon

Niezmiennie mnie zachwyca trzecia antyfona z dzisiejszych (i jutrzejszych) nieszporów: Rubum quem viderat Moyses incombustum, conservatam agnovimus tuam laudabilem virginitatem. Dei Genetrix, intercede pro nobis. Gorejący krzew, który widział Mojżesz, jest obrazem dziewictwa Matki Bożej: poczęła i zrodziła Syna, pozostając nienaruszoną, tak jak krzew pozostał nietknięty przez Boski ogień.

Stałeś się człowiekiem pewnie i po to, aby móc pogłaskać osiołka albo powąchać dziką miętę.

Tak sobie myślę, więcej łask doświadczyłem chyba w moim życiu w związku z Narodzeniem Pańskim niż z Wielkanocą.

 

ὁ κόσμος παράγεται

Nie miłujcie świata ani tego, co jest na świecie. Jeśli ktoś miłuje świat, nie ma w nim miłości Ojca. Wszystko bowiem, co jest na świecie, a więc: pożądliwość ciała, pożądliwość oczu i pycha tego życia, pochodzi nie od  Ojca, lecz od świata. Świat zaś przemija, a z nim jego pożądliwość; kto zaś wypełnia wolę Bożą, ten trwa na wieki (1 J 2:15-17).

Te słowa z dzisiejszej liturgii wiele lat temu mocno mnie uderzyły, zapisałem je sobie w pamiętniku, chyba nawet po grecku. Świat przemija, i jakże na miejscu jest ta myśl teraz, gdy kończy się rok kalendarzowy (bo w Kościele od miesiąca mamy już nowy rok!). ὁ δὲ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα (1 J 2:17). Czy jestem gotowy na wypełnianie woli Bożej?

Reklama

Jedna z warszawskich parafii tak się reklamuje na święta Bożego Narodzenia: 24 grudnia 24.00 Uroczysta Pasterka (Anna Maria Jopek, Olga Kalicka, Dariusz Kowalski). Zawsze myślałem, że Pasterka, jak zresztą i każda msza, to spotkanie z Jezusem w Eucharystii, że to On jest najważniejszy. Tymczasem okazuje się, że teraz msza bywa okazją do aktorskich występów, że to oni, nie Pan Jezus, mają przyciągać.

To jest już trochę bezczeszczenie mszy.

Tantae Incarnationis mysterium

Tak wielka uroczystość, z oktawą, a księża używają tylko II modlitwy eucharystycznej. Szkoda.

Z listu od Christophera: I’ve been preaching on Tolkien’s ‘On Fairy Stories’ recently. Good response so far. Posłuchałbym chętnie takich nauk, zamiast kazań i listów biskupich o kard. Wyszyńskim.

Z narodzenia Pana dzień dziś wesoły

Obyśmy wszyscy rozradowali się w tym dniu, jak do tego wzywał w nocnej modlitwie czytań św. Leon Wielki. Oby Bóg dał nam wszystkim radość z przyjścia Chrystusa. O to się módlmy z pokorą.

Narodził się Zapowiedziany

Wszystkim życzę wesołego Bożego Narodzenia i spotkania z Odkupicielem, 

który dla nas stał się człowiekiem!

Nadszedł czas

Wypełniły się dni Maryi, aby porodziła swego pierworodnego Syna: tak powinna dziś brzmieć antyfona do pieśni Zachariasza. Niestety, polski przekład jest błędny, bo łacińskie ut tłumaczy, jakby to było et. A przecież wciąż jeszcze czekamy na Narodzenie, które nastąpi w nocy.

Tym razem łacina przegrywa

Dzisiejszą antyfonę do pieśni Zachariasza wolę w wersji polskiej niż w grzechoczącym podwójnym passivum, kanciastym łacińskim oryginale: Oto wypełniło się wszystko, co anioł powiedział o Dziewicy Maryi. Niech nam okaże miłosierdzie Słowo, które stało się ciałem. Niech się narodzi i w moim sercu: Domine, non sum dignus...

Piernik się udał, wyszły dwie foremki, mniejsza i większa. Trzeba tylko polukrować.

Wszyscy gadają o Wiedźminie i nowych Gwiezdnych wojnach, a mnie to jest zupełnie obojętne.

Przywróć mi, Panie, z dawnych lat...

*  *  *

Post zimowy

Dziś ostatni z Suchych Dni zimowych, ostatni dzień postu na uświęcenie zimy i przebłagania za jesień.

Qui sedes super Cherubim, appare coram Ephraim, Beniamin, et Manasse.
℣. Excita, Domine, potentiam tuam et veni: ut salvos facias nos.

Tajemnica Zwiastowania

Moment, w którym Maryja przyjmuje wolę Bożą i staje się Matką Bożą.

Z modlitwy w ciągu dnia

Wyczekuję Twojego Słowa (Ps 119:114),  Słowa, które stało się ciałem i przyjdzie do nas w tajemnicy Bożego Narodzenia.

Twe nietknięte dziewictwo

Dzisiejsza Ewangelia (Mt 1:18-24) mówi o dziewiczym poczęciu Jezusa przez Maryję. Za dwa tygodnie, w oktawę Bożego Narodzenia, będziemy wysławiać to dziewictwo pięknymi antyfonami, przyrównując je do krzewu gorejącego.

Bogarodzico, wstawiaj się za nami!

Szkoda, że w naszych kościołach nie ma zwyczaju wieczorów adwentowych pieśni. Są takie piękne. 

Usłysz płacz stworzenia swego,
Daj doczekać uciesznego
Narodzenia Syna Twego.

Natarczywość

Z pewną natarczywością brzmi już dzisiaj Wezwanie: Prope est iam Dominus: venite, adoremus! Już jest blisko, już nadchodzi. Czy jestem gotowy, aby wyjść Mu na spotkanie? Ciągną się za mną pogorzeliska i ziemie jałowe...

Wiernie i wytrwale

Dzisiejsza kolekta mówi, że wiernie i wytrwale czekamy na Boże Narodzenie*). Niech Pan nas w tym wspomaga swoją niezwyciężoną mocą.

Wreszcie w kazaniu usłyszałem, że Jan Chrzciciel w więzieniu nie zwątpił w Chrystusa, ale wysłał swoich uczniów ze względu na nich samych, żeby poznali Tego, za którym mają pójść. Był to więc jego gest prorocki.

Jakoś nie chce mi się przygotowywać piernika na święta. Pewnie się ostatecznie zmobilizuję, tylko czy to wystarczy, żeby ciasto dobrze wyszło?

__________________________

*) Polski przekład to zagubił, dając z jaką wiarą oczekujemy.

Gęstwina Krzyża

Św. Jan od Krzyża, patron dzisiejszy, pisał:

Ach, gdyby raz zrozumiano, że nie można dojść do gęstwiny różnorodnych mądrości i bogactw Bożych inną drogą, jak tylko przez gęstwinę wszelkiego rodzaju cierpień! W tym więc powinno być pragnienie i pociecha duszy. Im bowiem większej pragnie mądrości od Boga, tym bardziej powinna wpierw pragnąć cierpienia, by przez nie wejść w gęstwinę Krzyża.

Trudne się wydają te słowa, kiedy myślimy już o Bożym Narodzeniu, ale przecież Ten, który narodził się w Betlejem jest Tym samym, który umarł na krzyżu, aby zmartwychwstać.

Oczy twoje patrzeć będą na twego Mistrza (Iz 30:20)

Tak mi się skojarzył ten cytat z tą ikoną. A dziś wspomnienie cichej i pięknej św. Łucji, niech wstawia się za nami.

Virgo beata fortiter ferens omnia,
nec mori recusans pro gloria,
pro nobis pie Deum exora,
     Ut tandem in aula
     exsultemus ætherea,
     pace perpetua;
Atque tecum, virgo
gloriosa, collaudemus
Dominum in gloria. (sekwencja z mszału Sarum)

Bo rosa Twoja jest rosą światłości (Iz 26:19)

To cytat z dzisiejszego czytania. Piękny jest ten obraz świetlistej rosy, światła jako cieczy. Kojarzy mi się z Drzewami Valinoru.

Błysk

Hetyci z kolei, podczas pewnych rytuałów odprawianych co dwa lata przy świętym kamieniu, organizowali zawody zapaśnicze oraz biegi (M.L. West, Wschodnie oblicze Helikonu).

Kilka tysięcy lat temu ktoś przygotowywał się do zawodów, ktoś to przeżywał, ktoś cieszył się zwycięstwem, ktoś czuł gorycz porażki. Ale historia nam tego nie jest w stanie pokazać, tych zwykłych ludzi w ich codzienności. 

Taki błysk przeszłości w tym zdaniu z książki Westa.

W tym świętym czasie oczekiwania

Psalm z dzisiejszego nocnego oficjum (Ps 37[36]) dwa razy mówi: Exspecta Dominum. Czyli: Wyglądaj Pana, oczekuj Go. Szczególne to słowa w Adwencie, kiedy sobie uświadamiamy, że życie chrześcijanina jest oczekiwaniem Paruzji, i kiedy czekamy z radością na Boże Narodzenie. Czeka(j)my na podwójne przyjście Pana.

Mam żal

W normalnym świecie dziś jest Niepokalane Poczęcie Maryi Panny. Polscy biskupi postawili jednak na nienormalność i całkowite lekceważenie nauki Vaticanum II.

Wbrew pozorom

Pierwsza część Adwentu także przygotowuje do obchodu Narodzenia Pańskiego. Dowody? Oto kilka: Czytania jutrzni na dni powszednie mówią o pierwszym przyjściu Pana i oczekiwaniu na nie. Antyfony do pieśni z Ewangelii w 1. niedzielę i 1. poniedziałek Adwentu mówią o Zwiastowaniu. O Zwiastowaniu mówią też antyfony modlitwy w ciągu dnia przez cały Adwent. Antyfona do Magnificat w 1. czwartek Adwentu mówi o Maryi słowami Elżbiety, żony Zachariasza. Antyfona do Magnificat w 3. wtorek Adwentu mówi o poczęciu Jezusa mocą Ducha Świętego. Kolekty 2. poniedziałku i 2. wtorku Adwentu mówią wyraźnie o oczekiwaniu na narodzenie Zbawiciela. Modlitwa po Komunii w 1. środę Adwentu (powtarzana potem jeszcze kilkakrotnie w inne dni) prosi o przygotowanie nas ad festa ventura, na przychodzące święta.

Tak więc i pierwsza część Adwentu, oprócz myśli o Paruzji, niesie w sobie myśli także o pierwszym Przyjściu Pana i przygotowuje do jego pamiątki.

Średniowieczne mikołajki

12-wieczna, angielska modlitwa do dzisiejszego patrona, św. Mikołaja:

Sainte Nicholaes, Godes druð,
tymbre us faire scone hus;
At þi burth, at þi bare
Sainte Nicholaes, bring vs wel þare.

Św. Mikołaju, przyjacielu Boga, zbuduj dla nas piękny, jasny dom; przy twych narodzinach, przy twym pogrzebie, św. Mikołaju, zaprowadź nas tam bezpiecznie.
 

Tu można posłuchać jej wykonania, razem z dwoma innymi modlitwami św. Godrika z Finchale (+1170).

Na ile jestem klasyczny

Na bardzo niewiele. Zupełnie mnie nie interesuje Tukidydes, Arystofanes i Demostenes mogą dla mnie nie istnieć, z Platona i Cycerona wszystko właściwie zapomniałem. Pociąga mnie z literatury greckiej tylko Homer, Hezjod i liryka archaiczna, a z łacińskiej Wergiliusz (jakże przecież różny od Homera!) i Cezar (ze względu na Brytanię).

Za moich czasów Homer był ukoronowaniem studiów, czytało się go na seminarium na ostatnim roku, a potem zdawało na egzaminie magisterskim.

Adwentowa walka

Żyjąc w świecie, musimy walczyć o Adwent, bo  świat wokół nas jest już bożonarodzeniowy. Wystawy świąteczne w sklepach, w radiu puszczają kolędy, reklamy telewizyjne namawiają do kupowania prezentów i pokazują już wigilijną wieczerzę przy choince... Świat nie żyje liturgią. Musimy walczyć, aby nie stracić Adwentu, aby go rzeczywiście przeżyć jako przygotowanie do Narodzenia Pańskiego, które jest dopiero 25 grudnia. Wszystko ma czas swój, jak pisał Kohelet.

Adwentowe myślenie

Właściwie przez cały rok powinno nam towarzyszyć adwentowe myślenie, bo nieustannie czekamy na Powtórne Przyjście Pana, i codziennie w samym środku mszy to wyznajemy: Oczekujemy Twego przyjścia w chwale.

Przybliżył się dzień

Minął kolejny rok, zaczynamy nowy, jak zawsze, Adwentem. Po raz kolejny noc się posunęła, a przybliżył się dzień (Rz 13:12), bo każdy rok przybliża nas do dnia ostatniego: i naszego osobistego życia, i w perspektywie całego świata. Dzień naszej śmierci i spotkania z Panem, dzień Sądu Ostatecznego są coraz bliżej. Dlatego modlimy się dziś i w brewiarzu, i w mszy: Okaż nam, Panie, łaskę swoją, i daj nam swoje zbawienie (Ps 85:8).

Nie zgadzam się z opinią, że Adwent nie jest czasem pokuty i umartwienia. Owszem, nie znika w nim radosne 'alleluja', ale znika Chwała na wysokości, szaty są fioletowe, i rozbrzmiewają w liturgii wezwania Jana Chrzciciela do pokuty i przygotowania drogi Pańskiej. Hymn jutrzni pierwszej części Adwentu mówi o łzach, z jakimi mamy się modlić o przebaczenie. Tak więc oprócz radości jest w Adwencie miejsce i na pokutę, o czym trzeba pamiętać.

Szczęśliwego nowego roku!

Pomysł na Adwent

Odmawiać codziennie z pobożnością i skupieniem modlitwę Anioł Pański. Tylko tyle i aż tyle.

Mój kalendarz adwentowy:

A nasty cold

Mimo sprawdzonego źródła wspomagania odporności, dopadła mnie infekcja górnych dróg oddechowych. Poili mnie więc w nowicjacie herbatą z imbirem i miodem, dzięki czemu zdołałem jakoś poprowadzić zajęcia. Mam nadzieję, że szybko wyzdrowieję.

Groza Sądu

Quid sum miser tunc dicturus,

quem patronum rogaturus,

cum vix iustus sit securus?

Kościół nam daje w tym tygodniu do rozważenia Dies irae, żebyśmy poczuli lęk i bojaźń przed Sądem Ostatecznym. Bo Sąd nastąpi, a Bóg, który jest nieskończenie miłosierny, jest też nieskończenie sprawiedliwy.

Triumfy Króla

Jakże radośnie i triumfalnie brzmi antyfona z I nieszporów uroczystości Chrystusa Króla wszechświata: Dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius, et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis, alleluia.

Lekcje w modlitwie czytań, i ta z Apokalipsy, i ta z Orygenesa, przypominają, że Chrystus króluje wraz z Ojcem, także w naszych duszach. Królestwo Chrystusa jest Bożym królestwem Ojca niebieskiego.

I jakże eschatologiczna prośba w dzisiejszej kolekcie: aby całe stworzenie dostąpiło wyzwolenia i bez końca Boga chwaliło. Nie tylko człowiek, ale całe stworzenie, to trzeba wyraźnie powiedzieć.

Natomiast początek kolekty jest źle przetłumaczony na polski. W oryginale czytamy, że Bóg chciał wszystko odnowić w Chrystusie Królu, a nie wszystko Mu poddać.

Chryste, króluj, Chryste, zwyciężaj, swoją miłość odnów w nas.

A przecież...

W dzisiejszej mszalnej lekcji czytamy: [Król Antioch powiedział:] Przecież w używaniu władzy byłem łaskawy i  miłosierny (1 Mch 6:11). Nie ma to jak skromność i patrzenie na siebie w prawdzie... Mówi te słowa król, który rozpętał prześladowanie religijne w swoim państwie, król, którego przydomek przekręcano z Epifanes (bóg objawiony) na Epimanes (szalony).

Hail! Bright Cecilia, Hail!

Dziś wznosimy radosne okrzyki na cześć Pana, który św. Cecylię wsławił przez poświęcone Bogu dziewictwo i męczeństwo. Cecylia patronuje muzyce kościelnej, kto chce, może posłuchać ody na jej cześć, skomponowanej przez Henry'ego Purcella. Hail! Bright Cecilia, Hail to thee! Great Patroness of Us and Harmony!

A dziś na obiad kalafior pod beszamelem, pierwszy (i chyba ostatni) kalafior w tym roku.

Pro orantibus

Dzisiaj, w najpokorniejsze ze świąt Maryi Dziewicy, modlimy się szczególnie pro orantibus, tzn. za modlące się, za nas także, siostry z zakonów klauzurowych, kontemplacyjnych. Myślimy dziś szczególnie o karmelitankach z Suchej Huty i z Islandii. Niech święta Dziewica, w tajemnicy swego Ofiarowania, wybłaga im wierność charyzmatowi i prawdziwą radość.

A jakże piękna jest dziś antyfona do Magnificat! Beata Dei Genetrix, Maria, virgo perpetua, templum Domini, sacrarium Spiritus Sancti, sola sine exemplo placuisti Domino nostro Iesu Christo.

Dziś i jutro

Dziś w liturgii śpiewamy słowa z psalmu: Kładę się, zasypiam i znowu się budzę, ponieważ Pan mnie wspomaga (Ps 3:6). Kościół rozumie te słowa jako zapowiedź zmartwychwstania, przy którym śmierć jest jak sen.

A jutro wspomnienie św. Edmunda, króla i męczennika, o którym już kilka razy pisałem, więc można poszukać na blogu.

Myśli Pańskie, czyli introit

Pan mówi: Myśli moje są myślami pokoju, a nie udręczenia. Wzywać Mnie będziecie, a Ja was wysłucham i sprowadzę do domu ze wszystkich krajów waszego wygnania (cf. Jr 29:11.12.14).

Tych słów z dzisiejszej mszy pewnie nikt nie słyszał w kościele, chyba że był na mszy po łacinie, z chórem śpiewającym chorał gregoriański, albo na mszy recytowanej. A są to słowa antyfony na wejście w dzisiejszą, 33. niedzielę zwykłą. Są tak piękne, że aż szkoda, iż pozostają tylko w mszale, więc podaję je tutaj dla wszystkich.

Spoglądając ku Szkocji

Dziś wspomnienie św. Małgorzaty, królowej szkockiej. (Po łacinie Margarita, czyli perła, z greckiego margarites, to samo.) Pochodziła z angielskiego rodu, poślubiła króla Szkocji, wychowała ośmioro dzieci. Wsławiła się jako matka i jako opiekunka ubogich. Niech dziś spojrzy łaskawie na nas, ubogich i nędznych, i wspomoże nas swoimi modlitwami.

Ja tak nie chcę

Byłem dziś po zakupy, i w sklepie rozbrzmiewała już kolęda. Ja tak nie chcę. Chcę mieć Boże Narodzenie o właściwej porze, poprzedzone Adwentem. Czy to w ogóle możliwe w obecnych czasach?

Znowu o jedzeniu

Kupiłem dziś chaczapuri i muszę wyznać, że robione w domu bardziej mi smakowały niż kupne. Sera prawie wcale nie było czuć. No i drogie, 8,50 zł.

Na spacerze

Brzozy jak czyste złoto.

Jem keks własnego wypieku, i jest w smaku jakiś inny niż bywał kiedyś. Coś się zmieniło... a przecież przepis ten sam.

Iste confessor

Mój czcigodny patron, św. Marcin z Tours, ma w kalendarzu rzymskim tylko wspomnienie, ale oficjum na ten dzień jest prawie w całości własne. Są w nim dwa starożytne hymny ku czci św. Marcina, szczęśliwie przywrócone liturgii po Soborze Watykańskim II. Są piękne antyfony, wzięte z pism Sulpicjusza Sewera, biografa św. Marcina. Cieszę się, że mam tak wspaniałego patrona, i modlę się, abym choć trochę był do niego podobny.

Nurty rzeki rozweselają miasto Boże

Rocznica poświęcenia bazyliki laterańskiej, czyli papieskiej katedry, napełnia mnie zawsze radością. Szkoda, że papież nie odprawia tam już mszy.
--
10.11 A jednak papież odprawił mszę wczoraj w bazylice św. Jana na Lateranie.

Dla Ojca niebieskiego

Głębokie słowa z soborowej konstytucji o Kościele, o których warto pamiętać codziennie, a szczególnie w czasie mszy świętej, kiedy łączymy nasze ofiary z Ofiarą Chrystusową:

Ludzie świeccy, jako poświęceni Chrystusowi i namaszczeni Duchem Świętym, w przedziwny sposób są powołani i przygotowani do tego, aby rodziły się w nich zawsze coraz obfitsze owoce Ducha. Wszystkie bowiem ich uczynki, modlitwy i apostolskie przedsięwzięcia, życie małżeńskie i rodzinne, codzienna praca, wypoczynek ducha i ciała, jeśli odbywają się w Duchu, a nawet utrapienia życia, jeśli cierpliwie są znoszone, stają się duchowymi ofiarami, miłymi Bogu przez Jezusa Chrystusa (por. 1 P 2:5); ofiary te składane są zbożnie Ojcu w eucharystycznym obrzędzie wraz z ofiarą Ciała Pańskiego (konstytucja Lumen gentium 34).

Let us pray

We pray for farm animals,

especially those living lives

distorted by suffering

in order to satisfy

human greed.

Grant that the human race

may realize

that animals are our fellow creatures,

and that God is concerned

about them, too;

through Jesus Christ our Lord. (J.R. Worsdall)

Kochaj wszystko

Kochaj całe Boże stworzenie, całość jego i każde ziarnko piasku. Kochaj każdy liść, każdy promień Bożego światła! Kochaj zwierzęta, kochaj rośliny, kochaj wszystko. (...) Kochaj zwierzęta: Bóg dał im zaczątek myśli i niczym nie zakłócaną radość. Nie zakłócaj jej, nie torturuj zwierząt, nie pozbawiaj ich radości, nie działaj przeciw Bożemu zamysłowi. (Fiodor Dostojewski)

Refleks

Zasłyszane: Listopad jest miesiącem zadumy i refleksu.

Znak końca

Mszalne czytanie z 2. Listu św. Pawła do Tesaloniczan przypomina, że już niedługo, w tym miesiącu, będzie koniec roku liturgicznego, który myśli nasze kierować będzie ku Paruzji.

4. Księga Ezdrasza, czyli apokryf w liturgii

Antyfony mszy żałobnej, będące jednocześnie popularną modlitwą za zmarłych: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci, zaczerpnięte są, z pewnymi zmianami, z apokryficznej 4. Księgi Ezdrasza. Także jedna z antyfon oficjum o Wszystkich Świętych jest z tej księgi, która powstała na przełomie 1. i 2. wieku po Chrystusie. Była bardzo popularna wśród Żydów i chrześcijan, mimo że apokryficzna. Np. św. Ambroży często ją cytował.

Do altanki śmietnikowej ktoś mądry wstawił trzy dynie z płonącymi świecami. Całe szczęście, że matka zauważyła i zgasiła, bo niewiele brakowało, i byłby pożar.

Sobór o świętych

Obcowanie ze Świętymi łączy nas z Chrystusem, z którego, niby ze Źródła i Głowy, wszelka łaska i życie Ludu Bożego wypływa. Toteż nad wyraz stosowną jest rzeczą, abyśmy kochali tych przyjaciół i współdziedziców Jezusa Chrystusa, a zarazem braci naszych i szczególnych dobroczyńców, abyśmy za nich należne dzięki składali Bogu, abyśmy „pokornie ich wzywali i dla otrzymania dobrodziejstw Bożych przez Syna Jego Jezusa Chrystusa, Pana naszego, który sam jest Odkupicielem i Zbawicielem naszym, do ich modlitw, wstawiennictwa i pomocy się uciekali”. Wszelkie bowiem prawdziwe świadectwo miłości, jakie okazujemy mieszkańcom nieba, z natury swojej zmierza ostatecznie do Chrystusa, który jest „koroną wszystkich Świętych”, a przez Niego – do Boga, który jest przedziwny w świętych swoich i w nich jest uwielbiony.

W najbardziej zaś szlachetny sposób nasze zjednoczenie z Kościołem niebiańskim dokonuje się wtedy, kiedy – szczególnie w liturgii świętej, w której moc Ducha Świętego działa na nas poprzez znaki sakramentalne – wspólnie z nim w radosnym uniesieniu wielbimy majestat Boży i kiedy wszyscy, z wszelkiego pokolenia, języka, ludu i narodu we krwi Chrystusa odkupieni (por. Ap 5:9) i zgromadzeni w jeden Kościół, jedną pieśnią chwały uwielbiamy Boga w Trójcy jedynego. (konstytucja Lumen gentium 50)

O pracy filologa

Tolkien kiedyś powiedział: 

I would always rather try to wring the juice out of a single sentence, or explore the implications of one word, than try to sum up a period in a lecture, or pot a poet in a paragraph.

Ja mam chyba podobnie. (Nieskromnie to zabrzmiało.) Skupiam się na drobiazgach.

Tabescere fecisti, sicut tinea, desiderabilia hominis

Modlę się dziś tymi słowami psalmu. I dodaję: Etenim vanitas omnis homo. Exaudi orationem meam, Domine, et clamorem meum auribus percipe. Ad lacrimas meas ne obsurdescas, quoniam advena ego sum apud te, peregrinus sicut omnes patres mei.

Desiderabilia pereunt.

Poddane marności

Czy to Bóg poddał stworzenie marności, czy raczej człowiek, przez swój grzech, to zrobił? Wydaje mi się, że nie można Boga obciążać odpowiedzialnością za cierpienie stworzenia.

Na fundamencie Apostołów

Święta Apostołów rozsiane są po całym roku liturgicznym, tylko marzec i kwiecień ich nie mają. Ma to nam przypominać, że Apostołowie są fundamentem Kościoła, że jako Kościół zawdzięczamy wiarę Apostołom, tym, którzy kiedyś chodzili z Jezusem, a potem ponieśli Jego naukę na cały ówczesny świat. Gdyby nie Apostołowie, nie byłoby i tego blogu...

A dziś czcimy Apostołów Szymona i Judę Tadeusza. Ten drugi uważany jest za patrona spraw beznadziejnych i bardzo czczony w warszawskim kościele Świętego Krzyża.

Stans a longe publicanus

Ciekawe, dlaczego nowy lekcjonarz nie zmienił w dzisiejszej Ewangelii 'celnika' na 'poborcę podatkowego', tak byłoby wierniej wobec greckiego oryginału.

Do tej Ewangelii jest nawet sekwencja, ale nie mogę znaleźć jej tekstu. Wydaje mi się, że i polski przekład istnieje, ale w Muzie chrześcijańskiej nie mogę znaleźć, więc może mi się przywidziało.

Jeden z najpiękniejszych psalmów

Dziś rano uderzyło mnie na nowo jego piękno: Serce moje jest mocne, Boże, mocne jest moje serce, zaśpiewam psalm i zagram. Zbudź się, duszo moja, zbudź, harfo i cytro, a ja obudzę jutrzenkę (Ps 57[56]:8-9). I podoba mi się znak na polskich brewiarzach, liry połączonej z krzyżem; kojarzy mi się z tym psalmem.

Być gotowym

Wy też bądźcie gotowi, gdyż o godzinie, której się nie domyślacie, Syn Człowieczy przyjdzie (Łk 12:40). Już adwentowo pobrzmiewa to zdanie w dzisiejszej Ewangelii. Czy jesteśmy gotowi na Drugie Przyjście? Ja nie jestem...

Bóg Stwórca

Ty stworzyłeś wszystko, co jest na świecie, i sprawiłeś, że zmieniają się pory roku (z prefacji na niedziele zwykłe).

Ty niegdyś założyłeś ziemię i niebo jest dziełem rąk Twoich. Przeminą one, Ty zaś pozostaniesz. I całe one jak szata się zestarzeją: Ty zmieniasz je jak odzienie i ulegają zmianie (Ps 102 [101]:26-27).

Różnobarwne liście na ziemi przypominają o zmianie pór roku. A liście topoli są z jednej strony żółte, z drugiej białe.

Pod tęż porę, w jesieni

Przeczytałem Kroniki drugiego kręgu Białołęckiej. Zacząłem kilka lat temu, miałem wtedy dwa pierwsze tomy, teraz w bibliotece znalazłem dwa kolejne. Czwarty tom w internecie opisywany jest jako ostatni, dziwne, bo babeczka namnożyła wątków, które nie zostały doprowadzone do końca, więc może jednak będą dalsze tomy...

A pora roku nastraja romantycznie, więc czytam Ballady i romanse Mickiewicza, potem może i do Dziadów sięgnę.

Jadłem

W końcu pierwszy raz w życiu jadłem rydze, smażone na maśle. Wyborne! Tylko mało... Jadłem też po raz pierwszy pierogi z kaszą gryczaną, też dobre.

Kartka zza grobu

Znaleźliśmy kartkę, na której ojciec napisał: Niech nigdy nie zabraknie ci czasu, by okazać uczucia. 

Na czerwono, jesiennie

Zdjęcie z klasztoru dominikanów.

 

Karmelitański brewiarz

Dziś dzień naszej matki, św. Teresy od Jezusa. Zaprzyjaźniłem się z nią dawno, jeszcze w szkole podstawowej, i codziennie wzywam jej wstawiennictwa.

Troista, Jedyna Prawdo,

Pod przewodnictwem Teresy

Daj wejść na drogę do nieba, 

By wielbić Ciebie na wieki. (z modlitwy czytań)

Przyjście Oblubieńca

Dziś w łacińskim brewiarzu, w modlitwie czytań, jest piękny hymn, który już kiedyś podawałem we własnym przekładzie. Nie ma go w polskim brewiarzu, bo nie podaje on dwóch serii hymnów modlitwy czytań, jedną na noc, drugą na dzień, w zależności od tego, jak ta godzina jest odmawiana.

Już noc dosięgła swej połowy:
jak Ewangelia zapowiada,
Pan młody przyjdzie o północy,
On stwórcą jest królestwa niebios.

Dziewice święte biegną śpiesznie,
by spotkać Tego, co przychodzi:
w ich dłoniach lampy jaśniejące,
ich serca pełne są radości.

Lecz głupie panny pozostały,
ich lampy zgasły w mrokach nocy;
pukają w bramę, lecz na próżno:
zamknięty już królewski pałac.

Czuwajmy przeto zawsze trzeźwi,
niech dusze jasnym blaskiem płoną,
niech godnym każdy z nas się stanie,
by spotkać Pana, kiedy przyjdzie.

Lektura

Zacząłem czytać Diunę, ale strasznie nudna, więc nie wiem, czy skończę. Jakoś ostatnio trafiam na nieciekawe książki.

Ciekawym, czy gdzieś w Polsce obchodzono wczoraj wspomnienie św. Jana XXIII.

Z zaskoczenia

Zrobiłem w nowicjacie niespodziewany sprawdzian. Dałem zdania, które robiliśmy na zajęciach. Jeszcze go nie sprawdziłem, tylko przejrzałem, i nie wygląda to najlepiej.

Piękne zdanie z dzisiejszego czytania: A dla was, czczących moje imię, wzejdzie słońce sprawiedliwości i uzdrowienie w jego skrzydłach (Ml 3:20a). Po hebrajsku słońce ma nie promienie, tylko skrzydła.

Alternatywna historia

Czytam alternatywną historię wojen napoleońskich, w których obok ludzi biorą udział smoki. Czytam już szósty tom, ale nie wiem, czy doczytam do końca, bo trochę mnie już nudzi, a poza tym ciągle tam mowa o mięsie i szlachtowaniu bydła na pożywienie dla smoków, i jakie smaczne to mięso: obrzydliwe.

Niech wszyscy, którzy obchodzą Twoje święto, doznają Twojej pomocy

Dziś dzień Matki Boskiej Różańcowej. Modlę się słowami liturgii, więc obchodzę to święto, chociaż fanem różańca nie jestem, Matko. Mam nadzieję, że jednak udzielisz mi Twej pomocy.

Twoje słowo, Panie

Dzisiejsze czytanie z proroka Habakuka: Jak długo, Panie, mam wzywać pomocy – a Ty nie wysłuchujesz? Wołam do Ciebie: Na pomoc! – a Ty nie wysłuchujesz. (...) Jest to widzenie na  czas oznaczony, lecz wypełnienie jego niechybnie nastąpi (Ha 1:2; 2:3). I pytanie: kiedy dla mnie będzie – jest – czas oznaczony, Panie?

Kasztany

Przypominają o przemijaniu. Tak krótko są lśniące i jedwabiście gładkie, tak szybko stają się matowe i pomarszczone.

Książka, na którą długo czekałem, i film, który w końcu obejrzałem

Odkąd o nim przeczytałem w biografii Tolkiena, Geoffrey Bache Smith bardzo mnie zainteresował. Czułem z nim jakieś duchowe pokrewieństwo i bardzo chciałem poznać jego poezję. Niestety, jego wiersze wydano tylko raz, w 1918 roku, były nie do dostania. Teraz wreszcie jego poezja jest dostępna, wydano jego wiersze: kupiłem sobie tomik A Spring Harvest. Na początek rozczarowanie: tytuły wierszy są podawane bez żadnej spacji, bez pogrubionego druku, trzeba się domyślać, gdzie wiersz się zaczyna. Sama poezja wynagradza tę niedogodność. Oto przykłady:

Creator Spiritus
The wind that scatters dying leaves
    And whirls them from the autumn tree
Is grateful to the ship that cleaves
    With stately prow the scurrying sea.

Heedless about the world we play
    Like children in a garden close:
A postern bars the outward way
    And what’s beyond it no man knows:

For careless days, a life at will,
    A little laughter, and some tears,
These are sufficiency to fill
    The early, vain, untroubled years,

Till at the last the wind upheaves
    His unimagined strength, and we
Are scattered far, like autumn leaves,
    Or proudly sail, like ships at sea.

        *     *     *

Wind over the Sea (fragment)
    Only a grey sea, and a long grey shore,
    And the grey heavens brooding over them.
    Twilight of hopes and purposes forgot,
    Twilight of ceaseless eld, and when was youth?
    Is it not lonely here, beyond the years?
--
Obejrzałem Matrix. Nie powiem, żeby film mnie powalił, ale ciekawy pomysł z rzeczywistością, która jest fałszywa i sztuczna, i jak się z niej wyzwolić. Ciekawym, czy w kolejnych częściach jest ciąg dalszy historii Neo, czy coś innego. Aha, i dlaczego wszyscy tam noszą okulary przeciwsłoneczne?

Aniele Boży

Modlitwa do Anioła Stróża wydaje się dziecinna, a przecież, wbrew złemu tłumaczeniu w polskiej Liturgii Godzin, aniołowie strzegą nie tylko dzieci. Zapomina się często, a pomagają w tym infantylne obrazki aniołów, że są to potężne duchy, mogące nas obronić przed szatanem, poprowadzić bezpiecznie i oświecić.

They come, God's messengers of love,

They come from realms of peace above,

From homes of never-fading light,

From blissful mansions ever bright. (z angielskiego brewiarza)

Teresa i kalendarz

Św. Teresę od Dzieciątka Jezus wspominano kiedyś 3 października, stąd ciotka obchodzi w tym dniu imieniny. Teraz wspomnienie Teresy jest 1 października. A w ogóle odeszła do Pana 30 września, ale ten dzień już jest w liturgii zajęty przez św. Hieronima.

Trzeba powtarzać

Nieustannie trzeba powtarzać za patronem dzisiejszym, św. Hieronimem, że nieznajomość Pisma świętego jest nieznajomością Chrystusa. Pismo trzeba czytać: po to zostało nam dane, abyśmy przy nim znajdowali światło i radość (cf. prośby z jutrzni o świętych Apostołach).

A powtarzać muszę i sobie, bo sam ciągle za mało czytam Biblię.

Bez odwrotu

Dzisiejsza Ewangelia, o bogaczu i Łazarzu, przypomina, że są sytuacje nieodwracalne. Rzadko się o tym mówi w obecnych czasach. Myślę, że księża powinni o tym przypominać w homiliach. Nasze działania mogą doprowadzić nas do takich nieodwracalnych sytuacji, kiedy będzie za późno na zmianę, a będzie tylko płacz i zgrzytanie zębów. O tym mówi Prawda Wcielona w Ewangelii.

Dwa drzewa

Nie, nie będzie o Valinorze, będzie piękny wiersz Yeatsa o dwóch drzewach. Loreena McKennitt ułożyła do niego muzykę.

W.B.Yeats, The Two Trees

Beloved, gaze in thine own heart,
The holy tree is growing there;
From joy the holy branches start,
And all the trembling flowers they bear.
The changing colours of its fruit
Have dowered the stars with metry light;
The surety of its hidden root
Has planted quiet in the night;
The shaking of its leafy head
Has given the waves their melody,
And made my lips and music wed,
Murmuring a wizard song for thee.
There the Loves a circle go,
The flaming circle of our days,
Gyring, spiring to and fro
In those great ignorant leafy ways;
Remembering all that shaken hair
And how the wingèd sandals dart,
Thine eyes grow full of tender care:
Beloved, gaze in thine own heart.

Gaze no more in the bitter glass
The demons, with their subtle guile.
Lift up before us when they pass,
Or only gaze a little while;
For there a fatal image grows
That the stormy night receives,
Roots half hidden under snows,
Broken boughs and blackened leaves.
For all things turn to barrenness
In the dim glass the demons hold,
The glass of outer weariness,
Made when God slept in times of old.
There, through the broken branches, go
The ravens of unresting thought;
Flying, crying, to and fro,
Cruel claw and hungry throat,
Or else they stand and sniff the wind,
And shake their ragged wings; alas!
Thy tender eyes grow all unkind:
Gaze no more in the bitter glass.

Dobry król Wacław

Dzisiejsza modlitwa nad darami przypomina, że  św. Wacław sam dbał o przygotowanie zboża i wina na Najświętszą Eucharystię. Św. Wacław kieruje też nasze myśli ku Bożemu Narodzeniu, a to za sprawą kolędy angielskiej, która mówi o trosce Wacława o ubogich, i tak się zaczyna:

Good King Wenceslas looked out, on the Feast of Stephen,
When the snow lay round about, deep and crisp and even;
Brightly shone the moon that night, tho' the frost was cruel,
When a poor man came in sight, gath'ring winter fuel.

Święci lekarze

Dziś wspomnienie (dowolne) świętych męczenników i lekarzy, Kosmy i Damiana. Kiedyś wspominani w każdej Mszy (w Kanonie rzymskim), dziś zupełnie zapomniani...

Quorum meritis precibusque, Domine, concedas, ut in omnibus protectionis tuæ muniamur auxilio.

Zwolnione z pracy

Krakowska kuria biskupia zwolniła pracownice, które są niezamężne. Gdyby miały mężów, mogłyby sobie spokojnie nadal pracować. Nie rozumiem tego zupełnie. W czym brak męża jest przeszkodą przy pracy? Przecież niezamężna troszczy się o sprawy Pana, bo nie musi się przypodobać mężowi, jak pisał Apostoł.

Święta groza

On przemówił, a wszystko powstało (Ps 33 [32]:9). Te słowa psalmu przejmują świętą grozą. Tylko Bóg tak może: Jego słowo ma moc stwórczą.

Południowy wschód

Nigdy nie czytałem Mahabharaty. Ciekawym, czy w ogóle dałbym sobie z lekturą radę, z tym gąszczem imion i wątków.

Ut redemptionis effectum et mysteriis capiamus et moribus

To fragment z dzisiejszej modlitwy po Komunii: abyśmy doświadczali skutków odkupienia i w sprawowanych sakramentach, i w naszym życiu, w naszym postępowaniu. Bo nie chodzi tylko o to, żeby pobożnie przyjąć Komunię świętą, ale o to, żeby potem nią żyć na co dzień.

Chodzi o pieniądze

Patron dzisiejszy, św. Mateusz Apostoł i Ewangelista, jest nazywany celnikiem. Tymczasem trzeba by go raczej nazwać poborcą podatkowym, bo taki był jego zawód, znienawidzony przez Żydów: pobierał podatki dla rzymskiego okupanta.

Przegapiłem Suche dni tego miesiąca... Niech Bóg błogosławi jesień.

Łąki umarłych

Greckie Elusion, Elizjum, jest prawdopodobnie pokrewne z hetyckim wellu, łąka. Indoeuropejczycy wyobrażali sobie miejsce pośmiertnego spoczynku jako łąkę, po której ludzie mogą spacerować, a bydło może się tam wypasać. Moje myśli i sny są bardzo indoeuropejskie, bo widzę moich zmarłych właśnie na łące.

Gwiazd imiona

Dominus numerat multitudinem stellarum et omnibus eis nomina vocat (Ps 147:4). Ciekawe, jakie są te Boskie imiona gwiazd. Z Homera wiemy, że bogowie mieli inne nazwy dla pewnych rzeczy niż ludzie, a potwierdza tę starą indoeuropejską tradycję także Edda. A jakie są imiona, które nadaje rzeczom Bóg prawdziwy, w Prawdziwej Mowie?

Koń by się uśmiał

Zrobiło się trochę zimniej, a już na ulicach ludzie w czapkach i szalikach. Jakaś cieplarniana nadwrażliwość...

Migrare ad Christum

Podwójne oficjum dzisiaj: jutrznia ze wspomnienia św. Hildegardy, nieszpory ze święta stygmatów św. Franciszka. Jedno i drugie wypada 17 września. Obyśmy przez mrok tego świata doszli do światłości, w której mieszka Bóg.

Odsunąłeś ode mnie wszystkich przyjaciół, wzbudziłeś w nich do mnie odrazę, znalazłem się w więzieniu bez wyjścia. Moje oczy słabną w nieszczęściu, każdego dnia wołam do Ciebie, Panie, ręce do Ciebie wyciągam. Czy uczynisz cud dla umarłych, czy wstaną cienie, by wielbić Ciebie? (z psalmu 88)

Nogi za pas

Gdy Jezus przyjdzie, czy będziesz walczył dla Niego czy przeciw Niemu? A może zwyczajnie weźmiesz nogi za pas? (Asher Intrater, Kto jadł obiad z Abrahamem?)

Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha...

... Żar z rozgrzanego jej brzucha bucha.

Takie poetyckie skojarzenia mieliśmy w liceum...

Przypominają mi się jedne z niewielu prawdziwych wakacji, jakie miałem, właśnie po liceum. We wrześniu to było, w Lipiankach koło Gostynina. Chodziliśmy do sąsiadów na Miasteczko Twin Peaks.

Dziś wspominamy św. Niketasa, gockiego świętego, który pogonił szatana. Dlatego podaję Ojcze nasz po gocku. Tolkien cenił sobie tę wersję Modlitwy Pańskiej, i traktował ją jako egzorcyzm.

Atta unsar, þu in himinam,
weihnai namo þein,
qimai þiudinassus þeins,
wairþai wilja þeins,
swe in himina jah ana airþai.
Hlaif unsarana þana sinteinan gif uns himma daga,
jah aflet uns þatei skulans sijaima,
swaswe jah weis afletam þaim skulam unsaraim,
jah ni briggais uns in fraistubnjai,
ak lausei uns af þamma ubilin. Amen.

Święty znak krzyża

Dziś święto triumfu Krzyża Pańskiego, święto Podwyższenia Krzyża. Krzyż jest znakiem zwycięstwa, wzniesionym przeciw demonom, mieczem przeciw grzechowi, mieczem, którym Chrystus przebił Węża; krzyż jest upodobaniem Ojca, chwałą Jednorodzonego, radością Ducha (z homilii św. Jana Chryzostoma).

Cytat o zwierzętach

Znalazłem ten cytat w internecie, podobno autorem jest dzisiejszy patron, Jan Chryzostom. Jak to zwykle bywa z takimi cytatami, nie podano źródła, więc nie wiem, z której z mów Złotoustego pochodzi.

Z wielu powodów powinniśmy okazywać dobroć i delikatność zwierzętom, przede wszystkim dlatego, że mają to samo, co my, pochodzenie.

Zwierzęta, jak i ludzie, pochodzą z ręki Boga.

Eucharystia i Tolkien

Przypadkiem natrafiłem na książkę: Lord of the Rings and the Eucharist. Autor: Scott L. Smith. Generalnie do takich pozycji podchodzę sceptycznie, bo zwykle są próbą wepchnięcia Śródziemia w ramy katolickiej teologii, na siłę i łopatologicznie. Obawiam się, że ta książka jest podobna. Nigdy nie przyszłoby mi do głowy, że Balrog atakuje piętę Gandalfa, który jest mesjańską figurą, a cała scena nawiązuje do Protoewangelii, jak przekonuje autor...

Na stronie książki na Amazonie można podejrzeć jej zawartość i zobaczyć, że autor: a) zajmuje się nie tylko Władcą Pierścieni, ale i Gwiezdnymi wojnami (co mnie nieco oszołomiło); b) popełnia trochę błędów rzeczowych, np. przypisując Galadrieli słowa, których nie wypowiedziała.

Marjo, Matko nasza, nie opuszczaj nas*)

Dziś wspomnienie Najświętszego Imienia Maryi Panny. Podaję łacińską modlitwę na ten dzień, z ostatniego wydania Missale Romanum, bo trochę różni się od polskiej:

Concede, quaesumus, omnipotens Deus, ut cunctis gloriosum beatae Mariae Virginis nomen celebrantibus misericordiae tuae beneficia ipsa procuret.

Prosimy, aby Maryja zatroszczyła się o Boże dobrodziejstwa, Boże miłosierdzie dla wszystkich, którzy czczą Jej imię. Co niech się stanie, niech się stanie.

_____________________________

*) Kiedyś taki napis był na obrusie ołtarzowym w moim parafialnym kościele.

Lemiesze i sierpy

Wtedy swe miecze przekują na lemiesze, a swoje włócznie na sierpy (Iz 2:4). Tymi słowami modlimy się dziś w jutrzni. Lecz kiedy one się spełnią? Kiedy świat porzuci wojny i walki, by cieszyć się dobrodziejstwem pokoju?

Z proroka Jeremiasza

Z dzisiejszej lekcji brewiarzowej: Converte me et convertar, quia tu Dominus Deus meus (Jr 31:18).

De profundis

Jana Kochanowskiego przekład psalmu 130, który bardzo mi się podoba:

W troskach głębokich ponurzony,
Do Ciebie, Boże niezmierzony,
Wołam, racz smutne prośby moje
Przyjąć w łaskawe uszy swoje!

Jeśli tej z nami surowości
Będziesz chciał użyć, jako złości
Nasze są godne: kto praw, Panie,
Przed srogim sądem Twym zostanie?

Aleś Ty Pan jest dobrotliwy,
Pan z przyrodzenia lutościwy,
Co przeciw Tobie u wszech ludzi
Uczciwość wielką w sercu budzi.

Cieszy mię, Panie, dobroć Twoja,
Cieszą mię słowa; dusza moja
Upatrza Twego smiłowania
Barziej niż nocna straż świtania.

Barziej niż nocna straż świtania
Pragnie duch Twego smiłowania.
O Izraelu, niech się dzieje
Co chce, ty w Panu kładź nadzieje.

U Tego litość nieprzebrana,
U Tego pomoc nieczekana,
Ten miłosierdziu swemu g'woli
Ze wszech cię grzechów twych wyzwoli.

Święte owce i pasterze

Piękna jest prośba w dzisiejszej kolekcie, w dzień św. Grzegorza Wielkiego, papieża: aby z postępu duchowego świętych owiec była wieczna radość pasterzy. Polski przekład to trochę zagubił, bo z owiec zrobił po prostu wiernych.

Requies aeterna

Dziś rocznica śmierci J. R. R. Tolkiena. Modlimy się do naszego Pana:

Hoc vitae regno perfrui
defunctum praesta famulum,
quem Christi fides imbuit,
quem almus unxit Spiritus.

Gospodarz

Z kazania dzisiaj: kiedy przychodzi się na ucztę, jako gość, najlepiej powierzyć się z ufnością w ręce gospodarza. On najlepiej wie, gdzie nas posadzić.

Nil huius mundi quaerere, nil amare curabat

Tak o św. Aidanie, patronie dzisiejszym, pisał św. Beda Czcigodny. A dzięki misjonarskim wysiłkom Aidana w północnej Anglii mogło rozkwitnąć chrześcijaństwo. Dziękujemy dziś za to Bogu, i prosimy o wstawiennictwo św. Aidana, który był studio pacis et caritatis, continentiae et humilitatis insignis.

Intercessio nos, quaesumus, Domine, beati Aidani episcopi commendet, ut, quod nostris meritis non valemus, eius patrocinio assequamur.

Odpust w warszawskiej katedrze

Dziś dzień męczeństwa św. Jana Chrzciciela. Napisałem kiedyś dla św. Jana pieśń, fragment poniżej. Zwykle kojarzy się Jana jako Poprzednika w narodzeniu Chrystusa, ale jest on także poprzednikiem Pana w śmierci i, jak przypomina Kościół wschodni, w zejściu do Otchłani.

Boży Proroku, o Janie Chrzcicielu,
Tyś Poprzednikiem jest Pana nazwany;
W dzień ten świąteczny sławimy cię pieśnią:
Módl się za nami!

W twym narodzeniu, w twej śmierci męczeńskiej,
W twoim zstąpieniu w głębiny Otchłani
Pana-ś poprzedził, Baranka bez skazy;
Módl się za nami!

 

 

Książki Tolkiena

Tolkien w swojej bibliotece miał książki Edith Nesbit o piątce rodzeństwa, miał O czym szumią wierzby, nie miał za to Kubusia Puchatka. Jedyna książka Milne'a, jaka jest wymieniona w Tolkien's Library, to Toad of Toad Hall.

Żegnaj, lato

Dziś znalazłem pierwszy kasztan. Malutki wprawdzie, ale brązowy, wyłuskany z kolczastej łupiny.

Najświętszej Maryi Panny Jasnogórskiej

Dziś jako modlitwę podaję początek Akatystu ku czci Matki Bożej, bo dobrze pasuje do święta jasnogórskiej ikony:

O, Waleczna Hetmanko, zwycięską wdzięczności pieśń, z niewoli wyswobodzeni, słudzy Twoi, niesiem Ci, Bogurodzico. Ty, która posiadasz moc niezwyciężoną, od wszelkich nieszczęść wybaw nas, byśmy do Ciebie wołali: Witaj, Oblubienico dziewicza.

Czas żałoby mija

Minęło pół roku od śmierci ojca, a nie wiem, czy dobrze przeżywam żałobę.

Natura i liturgia

W stechnicyzowanym świecie Kościół zachował właściwie tylko jedną więź między naturą a liturgią: datę Wielkanocy, którą wyznacza pierwsza wiosenna pełnia Księżyca. Posty, powiązane kiedyś z początkiem pór roku, zniknęły z kościelnego kalendarza, tak samo jak litanie Dni krzyżowych. Może jeszcze błogosławieństwo roślin w oktawę Bożego Ciała i 15 sierpnia trochę o naturze w liturgii przypomina.

Po prawej stronie Króla stoisz w złotogłowie

A tu, na mozaice z Santa Maria Maggiore, właściwie siedzisz:

Dziś wspomnienie Najświętszej Maryi Królowej.

 

Twarde jest dzisiejsze Słowo, o córce Jeftego i o uczcie weselnej. Daj nam je pojąć, Panie.

O pogaństwie

The dominant note of paganism is regret, or indeed despair. It may have fair gods or foul gods (or both); but at any rate it has little hope. (J. R. R. Tolkien, cytat z Papers relating to Old and Middle English: The Wanderer; cytowane za O. Cilli, Tolkien's Library)

Z jednym jest łatwiej w pogaństwie: cierpienie można tłumaczyć jako efekt złośliwości bogów, nie potrzeba teodycei.

Powracająca lektura

Zbawiciel nasz podczas Ostatniej Wieczerzy, tej nocy, kiedy został wydany, ustanowił Eucharystyczną Ofiarą Ciała i Krwi swojej, aby w niej na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak umiłowanej Oblubienicy Kościołowi powierzyć pamiątkę swej Męki i Zmartwychwstania: sakrament miłosierdzia, znak jedności, węzeł miłości, ucztę paschalną, w której pożywamy Chrystusa, w której dusza napełnia się łaską i otrzymuje zadatek przyszłej chwały. (Sacrosanctum Concilium 47)

Wieżo czcigodna o złotych warkoczach

19. sierpnia czcimy św. Oswina, o którym już kilka razy pisałem. Jest to także dzień ikony Matki Bożej Dońskiej. Napisana prawdopodobnie przez Teofana Greka, jest jedną z moich ukochanych ikon.

W jednej ze swych modlitw Roman Melodos nazywa świętą Dziewicę wieżą czcigodną o złotych warkoczach. Piękny epitet.

Pociecha?

Nawet po najczarniejszym psalmie 88. odmawia się Chwała Ojcu...

Wniebowzięta, pierwsza ze zbawionych

Do tajemnicy Wniebowzięcia średniowieczni teologowie odnosili te wersety z psalmu: Ego autem semper tecum; tenuisti manum dexteram meam. In consilio tuo deduces me et postea cum gloria suscipies me (Ps 73[72]23-24). Są to niejako słowa Maryi Wniebowziętej: Ja zaś zawsze jestem z Tobą, mówi do Boga, ująłeś moją prawicę. W zamyśle swoim poprowadzisz mnie, a później przyjmiesz mnie w chwale. Taka jest bowiem tajemnica dnia dzisiejszego: jako pierwsza ze zbawionych, Niepokalana Matka Boga została z ciałem i duszą przyjęta do chwały Bożej.

Najnowsza książka

Okładka nie jest zbyt ładna, według mnie. A książka zawiera spis książek, które Tolkien posiadał, ciekawe, czy niektóre z nich i ja mam...

Arka Boża

Dziś wieczorem obchodzimy wigilię Wzięcia do nieba Maryi Dziewicy. Czytanie z mszy wigilijnej przyrównuje Maryję do Arki Przymierza, przymierza między Stwórcą i stworzeniem, bo nosiła w sobie Pośrednika między Bogiem a ludźmi, Jezusa. Obraz Arki Bożej wróci jeszcze w sam dzień Wniebowzięcia w I czytaniu, z Apokalipsy św. Jana.

Cześć Maryi, cześć i chwała,

Pannie świętej cześć;

śpiewaj, śpiewaj, ziemio cała,

hołd Jej spiesz się nieść.

Sonet na dziś

Śnił mi się mój ojciec...

 

John Donne, z Sonetów świętych

Death, be not proud, though some have called thee

Mighty and dreadful, for thou art not so;

For those whom thou think'st thou dost overthrow

Die not, poor Death, nor yet canst thou kill me.

From rest and sleep, which but thy pictures be,

Much pleasure; then from thee much more must flow,

And soonest our best men with thee do go,

Rest of their bones, and soul's delivery.

Thou art slave to fate, chance, kings, and desperate men,

And dost with poison, war, and sickness dwell,

And poppy or charms can make us sleep as well

And better than thy stroke; why swell'st thou then?

One short sleep past, we wake eternally

And death shall be no more; Death, thou shalt die.

Werset z Ozeasza

Taki zachwycający poezją cytat z dzisiejszego oficjum: Memoriale eius sicut vinum Libani (Oz 14:8).

Wiedza Krzyża

Tak o Krzyżu Chrystusowym pisała patronka dzisiejsza, św. Teresa Benedykta od Krzyża:

Krzyż nie jest końcem; krzyż wznosi się, aby pokazać niebo. Jest nie tylko znakiem, ale i niezwyciężoną bronią Chrystusa: laską pasterza, którą Boski Dawid walczy z niegodziwym Goliatem; którą Chrystus mocno puka do bramy nieba i ją otwiera.

O św. Dominiku

Dziś w Kościele wspomnienie św. Dominika, założyciela zakonu kaznodziejskiego, więc u dominikanów uroczystość ojca i założyciela. Kiedyś pisałem o hymnie, jaki jest w brewiarzu dzisiaj. Lżej mi się wtedy pisało.

Wstawiaj się za nami, święty Dominiku, abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych. Dominik jest w mojej litanii do Wszystkich Świętych, chociaż niewiele o nim wiem.

Pańskie Przemienienie

Dzisiaj trzeba patrzeć na wspaniałe Przemienienie Chrystusa. Stąd ikona Teofana Greka, najpiękniejsze dla mnie przedstawienie Przemienienia*):

I jeszcze pieśń, bez melodii:

Refren: O, jakże piękny jesteś, Panie, światłem okryty jak płaszczem!

1. Królestwo Boże w mocy się objawia
na szczycie wzniosłym Taboru,
jak słońce w blasku, jako światło w błysku
Chrystus, nasz Pan, przemieniony.

2. Mojżesza wezwał z Eliaszem na świadków,
w chwale się obaj zjawili;
Prorocy dają świadectwo i Tora:
Jezus Mesjaszem jest Bożym!

3. Ojcowski głos się rozlega w obłoku,
uczniów przejmuje bojaźnią,
objawia Syna, co równy jest Ojcu,
świata całego Wszechwładcę.
___________________
*) W ogóle jestem fanem Teofana :o)

Królewski wzór

Dziś dzień świętego króla Oswalda, który mógł być wzorem (poza męczeńską śmiercią) dla Aragorna, syna Arathorna. O Oswaldzie już kiedyś pisałem.

Urban fantasy

Zachwycony opowiadaniem Srebro czy złoto, sięgnąłem po książkę Emmy Bull pt. Wojna o dąb. I rozczarowałem się, bo książka bardzo przeciętna, chociaż pomysł ciekawy. Rzecz dotyczy wojny między mieszkańcami Faery, Zaczarowanej Krainy, w którą wplątani zostają śmiertelnicy. Książka reprezentuje tzw. urban fantasy. Jeśli ktoś lubi długie opisy strojów głównych bohaterów, to nie powinien się rozczarować. Ale to nie moje Faery, chociażby ze względu na wszechobecność rock'n'rolla. I nie wiadomo zupełnie, o jaki dąb chodzi.

Powiew Wielkanocy

Bracia: Jeśli razem z Chrystusem powstaliście z martwych, szukajcie tego, co w górze, gdzie przebywa Chrystus, zasiadający po prawicy Boga. Dążcie do tego, co w górze, nie do tego, co na ziemi. Umarliście bowiem i wasze życie jest ukryte z Chrystusem w Bogu. Gdy się ukaże Chrystus, nasze Życie, wtedy i wy razem z Nim ukażecie się w chwale. (Kol 3:1-4)

To fragment dzisiejszego drugiego czytania. W liturgii pojawia się on także we mszy wielkanocnej i w modlitwie czytań Oktawy wielkanocnej, bo mówi o tajemnicy naszego chrztu, który jest naszym pogrzebaniem i zmartwychwstaniem razem z Chrystusem. Jak bardzo przez ten sakrament jesteśmy z Panem zjednoczeni! Wielka to tajemnica chrześcijańskiego życia, a tak lekko ją traktujemy, tak rzadko o niej mówią w kazaniach...

A kto by dziś pościł, w wigilię św. Oswalda, temu Bóg da poznać datę śmierci.

Królowej anielskiej śpiewajmy

Dziś dzień odpustu Porcjunkuli, kiedyś związanego z kościółkiem Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Asyżu, potem rozszerzonego na wszystkie kościoły franciszkańskie i parafialne. A św. Franciszek tak pozdrawiał Pannę Maryję:

Bądź pozdrowiona,

Święta Niewiasto,

Maryo Królowo,

Matko Boża,

Panno wieczysta.

Pan wybrał Ciebie

– Która była i jesteś

Zbiorem łask wszelkiego dobra –

Na Matkę swojego Syna,

I tchnął w Ciebie swojego Ducha.

Pokłon Ci składam, twierdzo Boża,

Pokłon Ci składam, świątynio Boża,

Pokłon Ci składam, kolebko Boża,

Pokłon Ci składam, szato Boża,

Pokłon Ci składam, Służebnico Boża,

Pokłon Ci składam, Matko Boża.

Niechaj będą pozdrowione wszystkie cnoty,

Które z łaski Najwyższego Pana

Kwitną w sercach rodzaju ludzkiego,

A ludzi niewdzięcznych i niewiernych

Zmieniają w pokorne sługi Chrystusa.

Amen.