poniedziałek, 24 kwietnia 2017

Donne i ikony

Przeczytałem wywiad-rzekę z biskupem Michałem Janochą: A piękno świeci w ciemności. Z biskupem Michałem Janochą rozmawia Ewa Kiedio. Bardzo wartościowa książka. Zaskoczyło mnie, że bp Janocha wie, kto to był John Donne, chyba pierwszy nie angielski biskup, który to wie. Ale mam dwie uwagi. Po pierwsze, biskup kilkakrotnie negatywnie się wypowiada o sztuce sakralnej, która nie szuka dialogu ze współczesnością, jak np. neogotyk. Nazywa to formą pobożnej archeologii, która nie jest twórcza. Tylko czy taka sztuka musi być za wszelką cenę twórcza? Czy czasami nie jest lepsza sztuka odtwórcza zamiast sztuki, która za bardzo wchodzi w dialog ze współczesnością? Jeśli komuś dobrze jest się modlić w neogotyckim kościele, czy to nie wystarcza? Po drugie, biskup Janocha podaje błędne tłumaczenie fragmentu Akatystu do Matki Bożej. Zauważa, za Iriną Tatarovą, że w polskim przekładzie jest, istotnie, błędnie przełożony jeden wers, jako: Witaj, która tłumisz płomień namiętności, i podaje, niestety, także błędny przekład: Witaj, która oczyszczasz płomień namiętności. Tymczasem grecki tekst ma: Która usuwasz, oddalasz, dajesz ucieczkę od płomienia namiętności. Może przekład staro-cerkiewno-słowiański ma owo oczyszczanie, nie wiem, ale z pewnością nie tekst grecki.

6 komentarzy:

  1. Wersja cerkiewnosłowiańska nie mówi tu ani o gaszeniu, ani o tłumieniu:

    Радуй­ся, пламене страс­тей изменяющая.

    OdpowiedzUsuń
  2. A co dokładnie znaczy изменяющая? Coś ma wspólnego ze zmienianiem?

    OdpowiedzUsuń
  3. Znaczy tyle co 'zmienić' lub 'przemienić'.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję. Czyli też nie "oczyszczać". Zmienianie bliższe jest greckiemu allatto - "zmieniać, przemieniać" - a w Akatyście jest czasownik złożony apallatto - "uwolnić, oddalić". Skąd się wzięło "oczyszczanie"? Nie mam pomysłu.

      Usuń
  4. karkołomny pomysł: przez łacińskie "transfigurare" w kontekście Przemienienia?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mało prawdopodobne. Łaciński przekład Akatystu, który pewnie jest w Patrologia Graeca, raczej nie jest powszechnie znany, a biskup opiera swą tezę na rozmowie z Rosjanką czy Ukrainką, która "zna i czuje Bizancjum", tak chyba to ujmuje.

      Usuń