poniedziałek, 24 listopada 2014

Pomyłka Michała Anioła?

Tradycyjnie już, w ostatnim tygodniu roku napiszę o Dies irae, ponieważ Kościół podaje nam ten tekst w liturgii tego tygodnia. Jedną ręką napiszę, zatem niewiele. Otóż słowa Dies irae przypomniały mi o błędzie we fresku nad ołtarzem Kaplicy Sykstyńskiej. Chrystus na malowidle stoi.


Tomasz z Celano zaś w Dies irae napisał: Iudex ergo cum sedebit, kiedy zaś Sędzia zasiądzie. I to jest zgodne z Ewangelią: Kiedy Syn Człowieczy przyjdzie w swej chwale, i wszyscy aniołowie z Nim, wtedy zasiądzie na tronie swej chwały (Mt 25:31). Sędzia w majestacie swym i blasku siedzi, stoją przed Nim sądzeni.

8 komentarzy:

  1. może jeszcze nie zasiadł :)
    Co mi przypomina: Szczepan widział Jezusa STOJĄCEGO po prawicy Ojca.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ale przy Szczepanie nie ma sceny sądu. Niektórzy uważają, że tam Jezus wstaje, aby powitać pierwszego męczennika, ale to chyba trochę naciągane.

      Usuń
  2. Chyba. Tak samo jak w polskiej wersji "Gdy dzieł naszych Sędzia STANIE,
    Odpowiedzieć każąc za nie." Po łacinie chyba "est venturus" (is come?) czy jakoś tak?

    Tak, wiem. Czepiamy się. Może na obrazie już "is come", ale jeszcze nie "is seated". W końcu "Iudex ergo cum sedebit" to dopiero szósta :) zwrotka. Przez pięć pierwszych (od drugiej do szóstej:) chyba stoi. :)))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. est venturus to raczej "will come", opisowa forma dla czasu przyszłego: quando iudex est venturus, cuncta stricte discussurus. Można to też rozumieć jak "is going to come" (jeśli po angielsku ktoś tak mówi), bo participium futuri na -urus wyraża zamiar.
      Czepianie się jest o tyle uzasadnione, że Michał Anioł przedstawił Pana w geście wydawania wyroku: wzniesiona, karząca ręka. Możne ew. założyć, że Sędzia już nie siedzi, że wstał na ogłoszenie-i-wykonanie wyroku ;-) Tron wtedy byłby gdzieś za ścianą kaplicy.

      Swoją drogą, chyba wszędzie sędziowie siedzą przy wygłaszaniu wyroku, podczas gdy wszyscy inni stoją? Przynajmniej na filmach.

      Usuń
  3. Jak mi się zdarzyło być na rozprawie, to istotnie sędziowie siedzieli, a wszyscy inni stali. Ale wzniesiona ręka to niekoniecznie gest wydawania wyroku. Może (święte) oburzenie. A może - paradoksalnie - to ta prawica Pańska wzniesiona wysoko, co moc okazała - i nie umrę, ale żyć będę?

    Dobrze z mądrym porozmawiać. Participiów na _urus nie było w liceum. Gdzie mi się edukacja łacińska skończyła. W 1989 roku zresztą. Dawno.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mądry to ja chciałbym być.

      Czy ja wiem... prawica i mina - jak dla mnie - wyrażają gniew, gest odtrącenia, ale to moje odczucie. Oczy zwrócone chyba na potępionych. Matka Boska, jedyna bezpieczna w dzień Sądu, blisko przy Synu. Swoją droga, Bóg na witrażu Wyspiańskiego ma podobny gest, dlatego ks. Pasierb pisał: Oto jest Genesis / secesyjnej herezji / Ojciec pochodzi od Syna / i od Michała Anioła. Pomyśleć, a ten Bóg z witrażu kojarzył mi się kiedyś z Iluvatarem!

      Usuń
  4. Może źle widzę, ale moim zdaniem Chrystus na fresku... siedzi. Tron jest niewidzialny, ale nogi Mesjasza są ugięte tak, jak u osoby siedzącej.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ale wtedy rzeczywiście musimy założyć, że tron jest niewidzialny. Ciekawe, co na tę dyskusję powiedziałby Michał Anioł.

      Usuń