Wszyscy święci balują w niebie?

Apokalipsa św. Jana przedstawia życie świętych w niebie jako nieustanną liturgię. (W którejś z książek Frances Burnett mówią dziecku, że jego zmarła mamusia jest teraz w niebie, nosi różową koszulę nocną i śpiewa razem z aniołkami. Rozkoszne.) Jezus mówił o życiu w niebie jako o mieszkaniu w domu Ojca i radosnej uczcie, na której On będzie Panem Młodym. (I to zawsze młodym.) Św. Perpetua, która zginęła na arenie w czasie prześladowań, widziała niebo jako łąkę, na której Pasterz dawał jej kubek z mlekiem. W cyklu o Narnii życie po śmierci jest przedstawione jako życie w prawdziwych światach, których odbiciem tylko były te, w których bohaterowie przedtem żyli. Gdzie indziej C.S. Lewis pisał o tanecznym korowodzie całego stworzenia, śpiewającego chwałę Boga.

Jak naprawdę wygląda życie wszystkich świętych? Nie wiemy. Możemy sobie wyobrażać na rozmaite sposoby, ale nie wiemy. Jedyne, co wiemy, to to, że są na zawsze szczęśliwi, jak, jeśli ująć to językowo, bogowie u Homera: μάκαρες αἰὲν ἐόντες, szczęśliwi i zawsze będący, istniejący, bez końca.

Szkoda, że w tym kraju dzień Wszystkich Świętych jest tradycyjnie poświęcony, tak naprawdę, zmarłym. Liturgia liturgią, ale tradycja cmentarna pozostaje tradycją, często pustą, czymś, co trzeba zrobić, bo wszyscy tak robią. Owszem, jest świętych obcowanie, może ktoś powiedzieć, że nawiedzanie grobów je wyraża: ale czy pamięta się wtedy o świętych, którzy stoją w niebie przed tronem Boga i Baranka i hymn Im śpiewają, czy tylko o zmarłych kuzynach i znajomych, czy może tylko o umyciu płyty nagrobnej i ustawieniu kwiatów i zniczy?

*  *  *  *  *  *  *

Święta Maryjo, Bogurodzico, módl się za nami.
Święty Michale, módl się za nami.
Wszyscy święci aniołowie, módlcie się za nami.
Święty Janie Chrzcicielu, módl się za nami.
Święty Andrzeju, módl się za nami.
Święta Mario Magdaleno, módl się za nami.
Święty Polikarpie, módl się za nami.
Święte Perpetuo i Felicyto, módlcie się za nami.
Święta Agato, módl się za nami.
Święta Łucjo, módl się za nami.
Święta Agnieszko, módl się za nami.
Święta Cecylio, módl się za nami.
Święty Oswaldzie, módl się za nami.
Święty Edmundzie, módl się za nami.
Święty Tomaszu Becket, módl się za nami.
Święty Berardzie, módl się za nami.
Święty Tomaszu More, módl się za nami.
Święta Tereso Benedykto od Krzyża, módl się za nami.
Święty Ambroży, módl się za nami.
Święty Augustynie, módl się za nami.
Święty Bedo, módl się za nami.
Święty Janie Damasceński, módl się za nami.
Święty Marcinie, módl się za nami.
Święty Aidanie, módl się za nami.
Święty Finanie, módl się za nami.
Święty Willibrordzie, módl się za nami.
Święty Dawidzie, módl się za nami.
Święty Janie Mario Vianney, módl się za nami.
Święty Easterwinie, módl się za nami.
Święta Hildo, módl się za nami.
Święty Karadoku, módl się za nami.
Święci Franciszku i Dominiku, módlcie się za nami.
Święta Tereso od Jezusa, matko nasza, módl się za nami.
Święta Tereso od Dzieciątka Jezus, módl się za nami.
Święty Oswinie, módl się za nami.
Święta Małgorzato, módl się za nami.
Święta Jadwigo, módl się za nami.
Święta Joanno, módl się za nami.
Święta Kateri, módl się za nami.
Wszyscy święci i święte Boży, módlcie się za nami.